Cele Programu
Ogólnymi celami Programu są wspieranie i przyspieszanie procesu cyfrowej transformacji europejskiej gospodarki, europejskiego przemysłu i społeczeństwa, zapewnienie płynących z niej korzyści obywatelom, organom administracji publicznej i przedsiębiorstwom w całej Unii, jak również zwiększenie konkurencyjności Europy w światowej gospodarce cyfrowej, a jednocześnie zmniejszanie przepaści cyfrowej w całej Unii i wzmacnianie strategicznej autonomii Unii, poprzez całościowe, międzysektorowe i transgraniczne wsparcie oraz zwiększenie wkładu Unii.
Program, w stosownych przypadkach jest wdrażany w ścisłej koordynacji z innymi unijnymi programami finansowania i dąży:
a)do wzmocnienia zdolności Europy w kluczowych obszarach technologii cyfrowych i propagowania tych zdolności poprzez wdrożenie ich na wielką skalę;
b)w sektorze prywatnym oraz w obszarach interesu publicznego do zapewnienia szerszego upowszechniania i większej absorpcji kluczowych technologii cyfrowych Europy, wspierając transformację cyfrową i dostęp do technologii cyfrowych.
Program ma pięć wzajemnie powiązanych celów szczegółowych:
a)cel szczegółowy nr 1 – Obliczenia wielkiej skali;
b)cel szczegółowy nr 2 – Sztuczna inteligencja;
c)cel szczegółowy nr 3 – Cyberbezpieczeństwo i zaufanie;
d)cel szczegółowy nr 4 – Zaawansowane umiejętności cyfrowe;
e)cel szczegółowy nr 5 – Wdrażanie i optymalne wykorzystanie zdolności cyfrowych i interoperacyjność.
Cel szczegółowy nr 1 – Obliczenia wielkiej skali
Wkład finansowy Unii w ramach celu szczegółowego nr 1 – Obliczenia wielkiej skali służy realizacji następujących celów operacyjnych:
a)wdrożeniu, koordynacji na poziomie unijnym i eksploatacji w Unii zintegrowanej, ukierunkowanej na popyt i na zastosowania światowej klasy eksaskalowej infrastruktury danych i obliczeń wielkiej skali, która będzie łatwo dostępna dla użytkowników publicznych i prywatnych, w szczególności dla MŚP, niezależnie od państwa członkowskiego, w którym użytkownicy mają siedzibę, i łatwo dostępna do celów badań naukowych, zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1488;
b)wdrożeniu gotowej do wykorzystania technologii operacyjnej będącej wynikiem badań naukowych i innowacji w celu stworzenia zintegrowanego unijnego ekosystemu HPC obejmującego różne aspekty segmentów naukowego i przemysłowego łańcucha wartości, w tym sprzętu, oprogramowania, zastosowania, usług, wzajemnych połączeń i umiejętności cyfrowych, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa i ochrony danych;
c)wdrożeniu i eksploatacji ponadeksaskalowej infrastruktury obliczeniowej, w tym integracji z kwantowymi technologiami obliczeniowymi i infrastrukturami naukowo-badawczymi na potrzeby nauk obliczeniowych oraz zachęcaniu do rozwijania w Unii sprzętu i oprogramowania koniecznych do takiego wdrożenia.
Cel szczegółowy nr 2 – Sztuczna inteligencja
Wkład finansowy Unii w ramach celu szczegółowego nr 2 – Sztuczna inteligencja służy realizacji następujących celów operacyjnych:
a)budowie i wzmocnieniu w Unii podstawowych zdolności i wiedzy w zakresie AI, w tym budowania i wzmacniania w zakresie zasobów danych wysokiej jakości i odpowiadających im mechanizmów wymiany oraz bibliotek algorytmów, przy jednoczesnym zagwarantowaniu ukierunkowanego na człowieka i integracyjnego podejścia zgodnego z wartościami Unii;
b)zapewnianiu dostępności zdolności, o których mowa w lit. a) dla przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP i przedsiębiorstw typu start-up, społeczeństwa obywatelskiego, organizacji niekomercyjnych, instytucji badawczych i uniwersytetów oraz organów administracji publicznej, w celu maksymalizacji płynących z nich korzyści dla europejskiego społeczeństwa i europejskiej gospodarki;
c)wzmocnieniu i powiązaniu w sieć zaplecza testowego i doświadczalnego z zakresu AI w państwach członkowskich;
d)rozwojowi i upowszechnianiu zastosowań komercyjnych i systemów produkcyjnych w celu ułatwienia integracji technologii w łańcuchach wartości i rozwoju innowacyjnych modeli biznesowych oraz skracania czasu potrzebnego do przejścia od innowacji do wykorzystania handlowego, a także propagowaniu wykorzystywania rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w obszarach interesu publicznego i w społeczeństwie.
Cel szczegółowy nr 3 – Cyberbezpieczeństwo i zaufanie
Wkład finansowy Unii w ramach celu szczegółowego nr 3 – Cyberbezpieczeństwo i zaufanie służy realizacji następujących celów operacyjnych:
a)wspieraniu tworzenia i nabywania w drodze zamówień zaawansowanych urządzeń, narzędzi oraz infrastruktury danych z zakresu cyberbezpieczeństwa, wraz z państwami członkowskimi, aby osiągnąć wspólny wysoki poziom cyberbezpieczeństwa na poziomie europejskim, w pełnej zgodności z przepisami w zakresie ochrony danych i z prawami podstawowymi, przy jednoczesnym zapewnieniu strategicznej autonomii Unii;
b)wspieraniu tworzenia i optymalnego wykorzystania zgromadzonych w Europie wiedzy, zdolności i umiejętności z zakresu cyberbezpieczeństwa oraz dzieleniu się najlepszymi praktykami i ich upowszechnianie;
c)zapewnianiu szerokiego wdrożenia skutecznych, najnowocześniejszych rozwiązań z zakresu cyberbezpieczeństwa w europejskiej gospodarce, przy czym szczególną uwagę należy zwrócić na organy publiczne i MŚP;
d)zwiększaniu zdolności państw członkowskich i sektora prywatnego, aby pomóc im w zachowaniu zgodności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 (25), w tym poprzez działania wspierające absorpcję najlepszych praktyk z zakresu cyberbezpieczeństwa;
e)zwiększenie odporności na cyberataki, przyczynienie się do zwiększenia świadomości ryzyka i wiedzy na temat procesów w zakresie cyberbezpieczeństwa, wspieranie organizacji publicznych i prywatnych w osiąganiu podstawowych poziomów cyberbezpieczeństwa, na przykład poprzez wprowadzenie pełnego szyfrowania transmisji danych i aktualizacje oprogramowania;
f)zintensyfikowanie współpracy między sferą cywilną i sektorem obronności w zakresie projektów, usług, kompetencji i aplikacji podwójnego zastosowania w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym Europejskie Centrum Kompetencji w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa w kwestiach Przemysłu, Technologii i Badań Naukowych oraz sieć krajowych ośrodków koordynacji („rozporządzenie ustanawiające Centrum Kompetencji w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa”).
Cel szczegółowy nr 4 – Zaawansowane umiejętności cyfrowe
Wkład finansowy Unii w ramach celu szczegółowego nr 4 – Zaawansowane umiejętności cyfrowe wspiera rozwój zaawansowanych umiejętności cyfrowych w dziedzinach objętych wsparciem z Programu, przyczyniając się w ten sposób do zwiększenia puli talentów w Europie, zmniejszenia przepaści cyfrowej oraz podnoszenia poziomu profesjonalizmu, zwłaszcza w odniesieniu do obliczeń wielkiej skali i przetwarzania w chmurze, analizy dużych zbiorów danych, cyberbezpieczeństwa, technologii rejestru rozproszonego (np. blockchain), technologii kwantowych, robotyki, AI, z uwzględnieniem kwestii równowagi płci. Aby przeciwdziałać problemowi niedopasowania umiejętności oraz wspierać specjalizację w zakresie technologii i zastosowań cyfrowych, wkład finansowy służy realizacji następujących celów operacyjnych:
a)wspieraniu opracowywania i realizacji wysokiej jakości długoterminowych szkoleń i kursów, włącznie z kształceniem mieszanym, dla studentów i ludności aktywnej zawodowo;
b)wspieraniu opracowywania i realizacji wysokiej jakości krótkoterminowych szkoleń i kursów dla ludności aktywnej zawodowo, w szczególności w MŚP oraz w sektorze publicznym;
c)wspieraniu wysokiej jakości szkoleń w miejscu pracy i praktyk zawodowych dla studentów, w tym w formie staży, i dla ludności aktywnej zawodowo, w szczególności w MŚP oraz w sektorze publicznym.
Cel szczegółowy nr 5 – Wdrażanie i optymalne wykorzystanie zdolności cyfrowych i interoperacyjność
Wkład finansowy Unii w ramach celu szczegółowego nr 5 – Wdrażanie i optymalne wykorzystanie zdolności cyfrowych i interoperacyjność służy realizacji następujących celów operacyjnych, przy jednoczesnym zmniejszaniu przepaści cyfrowej:
a)wspieraniu sektora publicznego i obszarów interesu publicznego, takich jak opieka zdrowotna i społeczna, edukacja, wymiar sprawiedliwości, cła, transport, mobilność, energetyka, środowisko oraz sektor kultury i sektor kreatywny, w tym odpowiednich przedsiębiorstw mających siedzibę w Unii, w skutecznym wdrażaniu najnowszych technologii cyfrowych, takich jak HPC, AI i cyberbezpieczeństwo, oraz w skutecznym dostępie do tych technologii;
b)wdrożeniu, eksploatacji i utrzymaniu najnowocześniejszej transeuropejskiej interoperacyjnej infrastruktury usług cyfrowych w całej Unii (w tym powiązanych usług) na zasadzie komplementarności z działaniami krajowymi i regionalnymi;
c)wspieraniu integracji i wykorzystywaniu transeuropejskiej infrastruktury usług cyfrowych oraz uzgodnionych europejskich standardów cyfrowych w sektorze publicznym i w obszarach interesu publicznego w celu ułatwienia racjonalnego pod względem kosztów wdrażania i interoperacyjności;
d)ułatwianiu rozwoju, modernizacji i korzystaniu z rozwiązań i struktur przez administracje publiczne, przedsiębiorstwa i obywateli, włącznie z otwartym oprogramowaniem oraz z ponownym wykorzystywaniem interoperacyjnych rozwiązań i struktur;
e)zapewnianiu sektorowi publicznemu i unijnemu przemysłowi, a w szczególności MŚP, łatwego dostępu do testowania technologii cyfrowych oraz dostępu do projektów pilotażowych z zakresu tych technologii i zwiększaniu ich wykorzystania, w tym wykorzystania transgranicznego;
f)wspieraniu absorpcji przez sektor publiczny oraz unijny przemysł, a w szczególności MŚP i przedsiębiorstwa typu start-up, zaawansowanych technologii cyfrowych i powiązanych technologii, w tym w szczególności w zakresie HPC, AI, cyberbezpieczeństwa, innych technologii pionierskich i technologii przyszłości, takich jak technologie rozproszonego rejestru (np. blockchain);
g)wspieraniu projektowania, testowania, wdrażania, uruchamiania i utrzymywania interoperacyjnych rozwiązań cyfrowych – w tym rozwiązań administracji cyfrowej – na potrzeby usług publicznych na poziomie Unii, które to usługi świadczone będą za pośrednictwem platformy rozwiązań wielokrotnego użytku opartych na danych, mającej na celu pobudzanie innowacji i tworzenie wspólnych ram w celu uwolnienia pełnego potencjału usług świadczonych przez organy administracji publicznej na rzecz obywateli i przedsiębiorstw;
h)zapewnianiu stałej zdolności na poziomie Unii w celu odgrywania przewodniej roli w rozwoju cyfrowym, a także monitorowaniu, analizowaniu i dostosowywaniu się do szybko zmieniających się cyfrowych tendencji, jak również zapewnianiu wymiany i upowszechniania najlepszych praktyk;
i)wspieraniu współpracy zmierzającej do stworzenia europejskiego ekosystemu zaufanej infrastruktury wymiany danych i infrastruktury cyfrowej wykorzystujących między innymi usługi i zastosowania z zakresu technologii rozproszonych rejestrów (np. technologii blockchain), w tym wspieraniu interoperacyjności i standaryzacji oraz działaniu na rzecz wdrażania zastosowań transgranicznych w Unii zgodnie z zasadą uwzględniania bezpieczeństwa i ochrony prywatności na etapie projektowania oraz zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony konsumentów i danych;
j)rozwijaniu i wzmacnianiu europejskich centrów innowacji cyfrowych i ich sieci
DZIAŁANIA
Techniczny opis Programu: zakres działań
Cel szczegółowy nr 1 – Obliczenia wielkiej skali
Program służy wdrożeniu europejskiej strategii na rzecz HPC poprzez wspieranie kompleksowego unijnego ekosystemu, który zapewnia niezbędne zdolności w zakresie HPC i danych, aby umożliwić Europie konkurowanie w skali globalnej. Strategia ma na celu wdrożenie światowej klasy infrastruktury z zakresu HPC i przetwarzania danych oferującej eksaskalową moc obliczeniową między rokiem 2022 a 2023 oraz infrastruktury ponadeksaskalowej między rokiem 2026 a 2027, gwarantując Unii niezależną i konkurencyjną podaż technologii HPC, osiągnięcie doskonałości w zakresie zastosowań HPC oraz zwiększenie dostępności i wykorzystania HPC.
Początkowe, a w stosownych przypadkach późniejsze działania w ramach niniejszego celu obejmują:
- Ramy wspólnych zamówień pozwalające na stosowanie podejścia opartego na współprojektowaniu przy nabywaniu zintegrowanej sieci światowej klasy urządzeń HPC, w tym nabycie infrastruktury w zakresie eksaskalowych obliczeń superkomputerowych oraz przetwarzania danych. Sieć ta będzie łatwo dostępna dla użytkowników z sektora publicznego i prywatnego, w szczególności dla MŚP, niezależnie od państwa członkowskiego, w którym użytkownicy ci mają siedzibę i łatwo dostępna do celów badań naukowych, zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1488.
- Ramy wspólnych zamówień na nabycie infrastruktury w zakresie ponadeksaskalowych obliczeń superkomputerowych, w tym integrację z kwantowymi technologiami obliczeniowymi.
- Koordynację na poziomie unijnym oraz odpowiednie środki finansowe na wsparcie rozwoju, zamówień i eksploatacji takiej infrastruktury.
- Tworzenie sieci skupiającej zdolności poszczególnych państw członkowskich w zakresie HPC i danych oraz wsparcie dla państw członkowskich pragnących zaktualizować lub nabyć nowe zdolności w zakresie HPC.
- Tworzenie sieci skupiającej krajowe ośrodki zdolności w zakresie obliczeń wielkiej skali co najmniej po jednym z każdego państwa członkowskiego, powiązanych z ich krajowymi ośrodkami obliczeń superkomputerowych, w celu świadczenia usług HPC na rzecz przemysłu, w szczególności MŚP, środowiska akademickiego i administracji publicznych.
- Wykorzystanie technologii operacyjnej gotowej do użytku, w szczególności obliczenia superkomputerowe jako usługa będąca wynikiem badań naukowych i innowacji ukierunkowanych na budowę zintegrowanego unijnego ekosystemu HPC, obejmującego wszystkie segmenty naukowego i przemysłowego łańcucha wartości (sprzęt, oprogramowanie, zastosowania, usługi, wzajemne połączenia i zaawansowane umiejętności cyfrowe).
Cel szczegółowy nr 2 – Sztuczna inteligencja
Program ma na celu udostępnienie rozbudowę i zwiększenie podstawowych zdolności w zakresie AI w Europie, w tym zasobów danych i repozytoriów algorytmów, oraz zapewnienie ich dostępności dla wszystkich administracji publicznych i przedsiębiorstw, jak również wzmocnienie i połączenie w sieć istniejących i nowo utworzonych placówek prowadzących w państwach członkowskich testy i doświadczenia związane ze sztuczną inteligencją.
Początkowe, a w stosownych przypadkach późniejsze działania w ramach niniejszego celu obejmują:
1.Utworzenie wspólnych europejskich przestrzeni danych, które służyć będą udostępnieniu danych z całej Europy, w tym informacji pochodzących z ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, i staną się źródłem danych wejściowych dla rozwiązań z zakresu AI. Przestrzenie te powinny być otwarte dla sektora publicznego i prywatnego. Aby zwiększyć wykorzystanie danych, należy zapewnić interoperacyjność danych w ramach danej przestrzeni, w szczególności poprzez wykorzystanie formatów danych, które to formaty byłyby otwarte, nadające się do odczytu maszynowego, ustandaryzowane i udokumentowane, zarówno w interakcji między sektorem publicznym i sektorem prywatnym, jak i interakcji w obrębie sektorów i pomiędzy sektorami (interoperacyjność semantyczna).
2.Opracowanie wspólnych europejskich bibliotek algorytmów lub interfejsów do tych bibliotek, które będą łatwo dostępne dla potencjalnych użytkowników europejskich na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminacyjnych zasadach. Przedsiębiorstwa i sektor publiczny byłyby w stanie identyfikować i nabywać rozwiązania, które najlepiej odpowiadałyby ich potrzebom.
3.Wspólne inwestycje z państwami członkowskimi w światowej klasy ośrodki referencyjne prowadzące doświadczenia i testy w rzeczywistych warunkach, koncentrujące się na zastosowaniach AI w kluczowych sektorach, takich jak opieka zdrowotna, monitorowanie Ziemi lub środowiska, transport i mobilność, bezpieczeństwo, produkcja oraz finanse, jak również w innych obszarach interesu publicznego. Ośrodki te mają być otwarte dla wszystkich podmiotów w całej Europie i podłączone do europejskiej sieci centrów innowacji cyfrowych. Mają być one wyposażone w duże systemy obliczeniowe i systemy przetwarzania danych oraz najnowsze technologie AI, w tym z nowych obszarów, takich jak obliczeń neuromorficznych, uczenia głębokiego i robotyki, lub podłączone do takich systemów.
Cel szczegółowy nr 3 – Cyberbezpieczeństwo i zaufanie
Program ma stymulować wzmocnienie, budowę i nabywanie podstawowych zdolności w celu zabezpieczenia unijnej gospodarki cyfrowej, społeczeństwa i demokracji poprzez wzmocnienie unijnego potencjału przemysłowego i konkurencyjności w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, a także zwiększenie zdolności sektora prywatnego i publicznego do ochrony obywateli i przedsiębiorstw przed cyberzagrożeniami, włączając w to wsparcie wdrażania dyrektywy (UE) 2016/1148.
Początkowe, a w stosownych przypadkach późniejsze działania w ramach niniejszego celu obejmują:
1.Wspólne inwestycje z państwami członkowskimi w zaawansowane urządzenia, infrastrukturę i know-how w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, które są niezbędne do ochrony infrastruktury krytycznej i całego jednolitego rynku cyfrowego. Takie wspólne inwestycje mogą obejmować inwestycje w infrastrukturę kwantową oraz zasoby danych na potrzeby cyberbezpieczeństwa, orientację sytuacyjną w cyberprzestrzeni, a także inne narzędzia, które zostaną udostępnione sektorowi publicznemu i prywatnemu w całej Europie.
2.Zwiększanie istniejących zdolności technologicznych i łączenie w sieć ośrodków kompetencji w państwach członkowskich oraz zapewnienie, aby zdolności te odpowiadały potrzebom sektora publicznego i przemysłu, w tym w odniesieniu do produktów i usług, które wzmacniają cyberbezpieczeństwo i zaufanie w ramach jednolitego rynku cyfrowego.
3.Zapewnienie szerokiego wdrożenia skutecznych, najnowocześniejszych rozwiązań z zakresu cyberbezpieczeństwa i zaufania w państwach członkowskich. Takie wdrożenie obejmuje to poprawę bezpieczeństwa i ochrony produktów od momentu ich zaprojektowania do komercjalizacji.
4.Wsparcie w celu wyeliminowania luki w umiejętnościach w zakresie cyberbezpieczeństwa poprzez na przykład ujednolicenie programów dotyczących umiejętności w zakresie cyberbezpieczeństwa, dostosowanie ich do konkretnych potrzeb sektorowych oraz ułatwienie dostępu do ukierunkowanych specjalistycznych szkoleń.
Cel szczegółowy nr 4 – Zaawansowane umiejętności cyfrowe
Program ma wspierać dostęp obecnej i przyszłej ludności aktywnej zawodowo do zaawansowanych umiejętności cyfrowych i możliwości szkoleniowych w tej dziedzinie – w szczególności w zakresie HPC, analizy dużych zbiorów danych, AI, technologie rozproszonego rejestru technologii (np. blockchain) i cyberbezpieczeństwa – oraz wspierać przez oferowanie między innymi studentom, absolwentom, osobom aktualnie zatrudnionym i obywatelom w każdym wieku potrzebującym podniesienia swoich kwalifikacji i, niezależnie od ich miejsca pobytu, możliwości nabywania i rozwijania tych umiejętności.
Początkowe, a w stosownych przypadkach późniejsze działania w ramach niniejszego celu obejmują:
1.Dostęp do szkoleń w miejscu pracy poprzez umożliwianie udziału w stażach w ośrodkach kompetencji, w przedsiębiorstwach wdrażających zaawansowane technologie cyfrowe.
2.Dostęp do kursów w zakresie zaawansowanych technologii cyfrowych, które będą oferowane przez instytucje szkolnictwa wyższego, instytuty badawcze oraz branżowe organy ds. certyfikacji zawodowej we współpracy z podmiotami uczestniczącymi w programie (tematyka kursów powinna obejmować sztuczną inteligencję, cyberbezpieczeństwo, technologie rozproszonego rejestru (np. blockchain), HPC i technologie kwantowe).
- Uczestnictwo w krótkoterminowych, specjalistycznych szkoleniach zawodowych, które uzyskały stosowne poświadczenie, na przykład w dziedzinie cyberbezpieczeństwa.
Interwencje będą dotyczyć głównie zaawansowanych umiejętności cyfrowych związanych z określonymi technologiami.
Europejskie centra innowacji cyfrowych, określone w art. 16, będą pełnić funkcję podmiotów wspomagających w zakresie możliwości szkoleniowych, prowadząc współpracę z podmiotami zapewniającymi kształcenie i szkolenia.
Cel szczegółowy nr 5 – Wdrażanie i optymalne wykorzystanie zdolności cyfrowych i interoperacyjność.
Projekty mające na celu wdrożenie oraz optymalne wykorzystanie zdolności cyfrowych lub interoperacyjność stanowią projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania.
I.Początkowe, a w stosownych przypadkach późniejsze działania w ramach niniejszego celu związane z transformacją cyfrową obszarów interesu publicznego obejmują:
1.Modernizacja administracji publicznej:
1.1.Wspieranie państw członkowskich we wdrażaniu zasad deklaracji z Tallina w sprawie administracji elektronicznej we wszystkich dziedzinach polityki i tworzenie w razie potrzeby niezbędnych rejestrów przy zapewnieniu ich wzajemnego połączenia w pełnej zgodności z rozporządzeniem (UE) 2016/679.
1.2.Wspieranie projektowania, próbnej realizacji, wdrażania, utrzymywania, ewolucji i promowania spójnego ekosystemu transgranicznej infrastruktury usług cyfrowych oraz ułatwianie wdrażania płynnie działających, kompleksowych, bezpiecznych, interoperacyjnych, wielojęzycznych – w wymiarze transgranicznym lub międzysektorowym – rozwiązań i wspólnych struktur w obrębie administracji publicznych. Uwzględnia się również metody oceny skutków i korzyści.
1.3.Wspieranie oceny, aktualizacji i propagowania istniejących wspólnych specyfikacji i norm, a także opracowywania, ustanawiania i propagowania nowych wspólnych specyfikacji, otwartych specyfikacji i norm za pośrednictwem unijnych platform normalizacyjnych oraz, w stosownych przypadkach, we współpracy z europejskimi lub międzynarodowymi organizacjami normalizacyjnymi.
1.4. Współpraca ukierunkowana na urzeczywistnienie europejskiego ekosystemu zaufanej infrastruktury potencjalnie wykorzystującej usługi i zastosowania z zakresu technologii rozproszonych rejestrów (np. blockchain), w tym wspieranie interoperacyjności i standaryzacji oraz promowanie wdrażania zastosowań transgranicznych w Unii.
- Zdrowie
2.1. Zapewnienie, by obywatele mieli kontrolę nad swoimi danymi osobowymi oraz dostęp do swoich danych osobowych dotyczących zdrowia, a także możliwości ich współdzielenia, wykorzystywania i zarządzania nimi w wymiarze transgranicznym – w sposób bezpieczny i gwarantujący prywatność, niezależnie od ich lokalizacji lub lokalizacji samych danych, zgodnie z mającym zastosowanie prawem ochrony danych; dokończenie budowy infrastruktury usług cyfrowych w zakresie e-zdrowia oraz rozszerzenie jej o nowe usługi cyfrowe – w odniesieniu do profilaktyki chorób, zdrowia i opieki oraz wspieranie wdrożenia tych usług, w oparciu o szerokie wsparcie dostarczane poprzez działania UE i państw członkowskich, w szczególności w ramach sieci e-zdrowie zgodnie z art. 14 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE (1).
2.2. Udostępnienie lepszej jakości danych na potrzeby badań naukowych, zapobiegania chorobom oraz zindywidualizowanej opieki zdrowotnej i społecznej. Zapewnienie europejskim naukowcom prowadzącym badania w dziedzinie zdrowia i osobom zajmującym się praktyką kliniczną dostępu do niezbędnej skali zasobów (wspólne przestrzenie danych, w tym przechowywanie danych i moc obliczeniowa, wiedza fachowa i zdolności analityczne), aby umożliwić im dokonywanie przełomów w leczeniu poważnych chorób oraz chorób rzadkich. Celem jest zapewnienie kohorty wyodrębnionej z populacji składającej się z co najmniej 10 mln obywateli.
2.3. Udostępnienie narzędzi cyfrowych na potrzeby wzmocnienia pozycji obywateli oraz w celu zapewnienia opieki skoncentrowanej na jednostce poprzez wspieranie wymiany innowacyjnych i najlepszych praktyk w zakresie cyfrowej opieki zdrowotnej, budowania zdolności i pomocy technicznej, w szczególności w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, AI i HPC. - Sądownictwo
Umożliwianie płynnej i bezpiecznej transgranicznej komunikacji elektronicznej w obrębie sądownictwa oraz między sądownictwem a innymi właściwymi organami w obszarze wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych i karnych. Poprawa dostępu obywateli, przedsiębiorstw, prawników praktyków i pracowników sądownictwa do wymiaru sprawiedliwości oraz do informacji i procedur prawnych poprzez zapewnianie semantycznie interoperacyjnych połączeń z bazami danych i rejestrami, a także ułatwianie pozasądowego rozstrzygania sporów za pośrednictwem internetu. Propagowanie rozwoju i wdrażania innowacyjnych technologii na potrzeby sądów i zawodów prawniczych, między innymi w oparciu o rozwiązania wykorzystujące AI, które mogą usprawnić i przyspieszyć procedury (na przykład zastosowania w zakresie technologii informatycznych w usługach prawniczych). - Transport, mobilność, energia i środowisko naturalne.
Wdrożenie zdecentralizowanych rozwiązań i infrastruktury wymaganych do celów zastosowań cyfrowych na dużą skalę, takich jak zautomatyzowane i oparte na sieci systemy jazdy, bezzałogowe statki powietrzne, koncepcje inteligentnej mobilności, inteligentne miasta lub inteligentne obszary wiejskie lub regiony najbardziej oddalone, z myślą o wsparciu polityki transportowej, energetycznej i środowiskowej, oraz w koordynacji z działaniami na rzecz cyfryzacji sektorów transportu i energii w ramach instrumentu „Łącząc Europę”. - Edukacja, kultura i media
Zapewnienie twórcom, sektorowi kreatywnemu i sektorowi kultury w Europie dostępu do najnowszych technologii cyfrowych, począwszy od AI, a skończywszy na zaawansowanych systemach obliczeniowych. Wykorzystanie europejskiego dziedzictwa kulturowego, w tym Europeany, do wspierania edukacji i badań naukowych oraz do propagowania różnorodności kulturowej, spójności społecznej i społeczeństwa europejskiego. Wspieranie absorpcji technologii cyfrowych w edukacji oraz wśród prywatnych i finansowanych ze środków publicznych instytucji kulturalnych. - Inne działania wspierające jednolity rynek cyfrowy
Działania wzmacniające umiejętności cyfrowe i umiejętności korzystania z mediów oraz zwiększające świadomość wśród małoletnich, rodziców i nauczycieli w kwestiach związanych z zagrożeniami, jakie mogą napotkać osoby małoletnie w internecie, oraz na temat sposobów ochrony tych osób, jak również przeciwdziałające – poprzez wspieranie ogólnoeuropejskiej sieci centrów bezpieczniejszego internetu – cyberprzemocy i rozpowszechnianie w internecie materiałów prezentujących seksualne wykorzystywanie dzieci. Propagowanie środków mających na celu wykrywanie i zwalczanie umyślnego rozpowszechniania dezinformacji, dzięki czemu poprawi się ogólna odporność Unii; wspieranie obserwatorium Unii ds. gospodarki platform cyfrowych, jak również badań i działań informacyjnych.
Działania, o których mowa w pkt 1–6, mogą być częściowo wspierane przez europejskie centra innowacji cyfrowych za pomocą tych samych zdolności, które powstały, aby pomóc przemysłowi w jego transformacji cyfrowej (zob. pkt II).
II
Początkowe, a w stosownych przypadkach późniejsze działania w ramach niniejszego celu związane z transformacją cyfrową przemysłu obejmują:
Wkład w zwiększenie możliwości sieci europejskich centrów innowacji cyfrowych w celu zapewnienia dostępu do zdolności cyfrowych wszystkim przedsiębiorstwom, w szczególności MŚP, w każdym regionie Unii. Taki wkład obejmuje to:
- Dostęp do wspólnej europejskiej przestrzeni danych i platform AI oraz europejskiej infrastruktury HPC na potrzeby analizy danych i zastosowań wymagających dużych mocy obliczeniowych.
- Dostęp do zaplecza umożliwiającego testowanie rozwiązań AI na dużą skalę oraz do zaawansowanych narzędzi w dziedzinie cyberbezpieczeństwa.
- Dostęp do zaawansowanych umiejętności cyfrowych.
Działania, o których mowa w akapicie pierwszym, będą koordynowane z działaniami w zakresie innowacji w dziedzinie technologii cyfrowych wspieranymi w szczególności w ramach programu „Horyzont Europa” oraz inwestycjami w europejskie centra innowacji cyfrowych wspieranymi w ramach EFRR, a także będą stanowić uzupełnienie tych działań i inwestycji. W ramach Programu mogą być również przyznawane dotacje na pierwsze zastosowania w warunkach rynkowych zgodnie z zasadami pomocy państwa. Wsparcie dostępu do środków na sfinansowanie kolejnych etapów transformacji cyfrowej poszczególnych sektorów będzie możliwe dzięki instrumentom finansowym udostępnionym w ramach programu InvestEU.